Zendermanager Laurens Borst van Radio 1 wil Radio 1 luchtiger maken. Laatst ergerde hij zich weer eens groen en geel toen hij, net na tien uur, in de auto zijn eigen zender opzette. "Ik hoorde bij de VPRO twee wetenschappers praten over allerlei ingewikkelde theorieën in de natuurkunde. De presentator wilde blijkbaar laten merken dat hij er ook veel verstand van had, want hij ging er helemaal in mee. Maar ik kon er werkelijk waar geen touw aan vastknopen."
Dit soort praktijken zijn, als het aan Borst ligt, vanaf 25 augustus voorgoed verleden tijd. Op die datum gooit de publieke nieuwszender haar programmering helemaal om. Net zoals dat bij Nederland 1 op tv is gelukt, moet een herschikking de negatieve spiraal waarin het station is beland, keren. Borst wil ub 2010 weer 8,5 procent marktaandeel hebben met Radio 1. "Als dit niet lukt, hebben we echt een probleem. Want: wat moet je dan nog doen? Ik zou het eerlijk gezegd niet weten."
Waarom zo veel luisteraars de afgelopen jaren Radio 1 de rug hebben toegekeerd? "We zijn niet urgent genoeg", analyseert de zendermanager. "Je hebt bij ons niet het idee dat je altijd actueel wordt bijgepraat. Dat komt omdat we op de verkeerde momenten aan verdieping doen. Om half 11 in de ochtend beland je rustig in een enorm lange reportage uit een ver buitenland terwijl de luisteraar op dat tijdstip gewoon over het nieuws wil worden bijgepraat."
De remedie: Borst schrapt de luncheditie van het Radio 1 Journaal, maar geeft de NOS wel de mogelijkheid in te breken in de dagprogrammering met nieuwsonderwerpen. "Denk daarbij aan breaking news als het oppakken van Karadzic, maar ook gewoon aan een uitspraak in een geruchtmakende rechtszaak of een spannend debat in de Tweede Kamer. Dat inbreken zal, vermoed ik, zo’n acht keer per dag gebeuren."
Maar minstens zo belangrijk is dat de toon op Radio 1 verandert, vindt Borst. "Het is nu te afstandelijk. We moeten veel dichter bij de belevingswereld van onze luisteraars komen te staan. Waarom vraagt die VPRO-presentator niet aan die wetenschapper: ‘Zeg professor, wat antwoord je aan je vrouw als ze ’s ochtend aan de ontbijttafel vraagt wat je vandaag gaat doen?’ Op die manier grijp je de luisteraar direct bij z’n kladden."
De nieuwe programma’s in het schema van Radio 1 zijn meer magazine-achtig, beaamt Borst. "We zoeken naar de toon van De Wereld Draait Door. Het mag allemaal wel iets luchtiger, gevarieerder, sneller en populairder worden. Omroepen moeten ook wat breder gaan denken. Sommige onderwerpen komen nu helemaal niet aan bod. Royalty bijvoorbeeld. Terwijl luisteraars daar wel belangstelling voor hebben. Datzelfde geldt voor auto- en computernieuws."
Zijn plannen leverden Borst al bezorgde brieven op van de VARA en de VPRO. Die zijn bang dat de zender onder zijn leiding straks ‘wegvliegt van lichtheid’. "Onzin", zegt Borst. "De VPRO krijgt een dagelijks programma in de middag waarin ze volop de diepte in kunnen. Ik vraag ze daarbij alleen goed aan de luisteraar te denken. Welke vragen leven er aan de keukentafel? In het weekend is er ruimte voor meer specialistische programma’s als Argos."