De Week van de jaren 60 trok dit jaar 2,5 miljoen luisteraars, dit is een ‘normale’ score geworden voor de themaweken die Radio 2 de laatste jaren uitzend. En de laatste editie van de Top 2000 heeft er eigenhandig voor gezorgd dat Radio 2 de nummer 1 positie in radioland heeft bereikt. Zendercoördinator Kees Toering ontdekte de themaweken toen hij in 1996 in de VS was, zo zegt hij in een interview met Spreekbuis.
Tijdens dat verblijf hoorde Toering dat verschillende stations hun programmering een dag of weekend in het teken stelden van een bepaald thema. Dat idee nam hij mee naar huis en tijdens een brainstormsessie over speciale evenementen op de zender waarvan hij zojuist coördinator was geworden, ontstond het idee voor de eerste themaweek. “Het was geen toeval dat dit de Week van de jaren 70 werd, omdat we vooral mikten op mensen die in die jaren hun roots hadden liggen, aldus Toering. De veertigers van toen, dat was onze primaire doelgroep. Die eerste week kwam er niet zonder slag of stoot. Heel veel medewerkers vroegen zich af of dat wel zon goed idee was, een week met alleen maar jaren 70. Het gaf heel veel discussie en gedoe. Maar ik vond: als je het doet, moet je het goed doen. Dan moet je echt een beeld oproepen van die tijd. Niet alleen met muziek, maar ook via gesprekken met gasten, archiefmateriaal etcetera. Die scepsis was trouwens wel terecht. Het was immers nog nooit eerder gedaan. Het had ook een enorme mislukking kunnen worden. Dan was het heel lastig geweest voor me.”
Maar het werd meteen een groot succes. “Het was al heel snel duidelijk dat het enorm was aangeslagen. Dus bedachten we het jaar erop de Week van de jaren 60, die natuurlijk ook bij de Radio 2-luisteraar hoort. Ons andere speerpunt was, en is, de betere Nederlandstalige muziek. Dus in 97 hebben we ook een Week van het Nederlandse lied gedaan. Met die drie zijn we tijdje door gegaan. Omdat ons publiek natuurlijk steeds moet verjongen, zijn we drie jaar geleden gestart met de Week van de jaren 80.” Maar wat was het doel van zo’n week? “In 96 waren we net begonnen met de horizontale programmering. Volgens veel mensen toen de dood in de pot, maar inmiddels is wel bewezen dat het het enige echt werkende radiomodel is. Maar het is wel belangrijk dat je af en toe iets doet dat er even uitspringt. Niet 52 weken hetzelfde format, maar zo nu en dan iets organiseren dat opvalt. Critici zijn geneigd om te zeggen dat het allemaal marketing is geweest. Dat is voor een deel waar. Je moet je profileren met de themas waarop het zenderconcept gebaseerd is: jaren 60, jaren 70 en Nederlandstalige muziek. Die drie belangrijke speerpunten moet je af en toe in de etalage zetten. Uit marketingoogpunt, om je herkenbaar te positioneren, je te onderscheiden van andere zenders. Maar ook om de luisteraars een paar keer per jaar iets extras te bieden.”
De themaweken zijn ondertussen zelf uitgegroeid tot speerpunten. Met een gemiddeld bereik tussen de 2,5 en 3 miljoen mensen en waarderingscijfers tussen de 7,6 en de 8. Dat brengt ons bij de hamvraag: hoe belangrijk zijn de themaweken voor Radio 2? “Heel belangrijk”, zegt Toering. “In twee opzichten: in beluistering en in bekendheid. Zon themaweek trekt elke keer weer meer luisteraars van buiten. Elke keer komen honderdduizenden mensen die normaal niet zo naar ons, luisteren, tijdens zon themaweek naar Radio 2. En daarvan blijft steeds een substantieel aantal hangen. Waardoor Radio 2 over die jaren steeds verder is gegroeid. Die groei was er anders niet geweest, dat staat vast. Maar ik wil wel benadrukken dat het totaalconcept, dat we tot uitdrukking brengen in onze reguliere programmering, de basis vormt. Die basis moet gewoon goed zijn. Als dat niet zo is, dan kun je met themaweken komen, maar dat wordt helemaal niks.” In dat licht gaat het de zendercoördinator ook te ver om te stellen dat de themaweken, de kurk zijn waarop zijn station drijft. “Het is eerder andersom, de reguliere programmering is de kurk. Het is een andere metafoor, maar je zou kunnen zeggen dat de themaweken de slagroom op de taart zijn. De taart is al lekker, maar zo nu en dan zit er slagroom op. Zo zie ik dat echt. En je moet niet elke dag slagroom serveren. Dat is wel heel verleidelijk. Veel mensen vragen er ook om: kunnen jullie niet het hele jaar door alleen jaren 60 of jaren 70 muziek draaien?. Maar dat moet je dus niet doen. Dan krijg je elke dag slagroom en daar word je misselijk van.”
De themaweken zijn een groot succes en dragen voor een groot deel bij aan de sterke positie van Radio 2, zoveel is wel duidelijk. Dat gaat vooral op voor het evenement dat eigenlijk geen themaweek mag heten, de Top 2000. Dit multimediale spektakel, want dat is het inmiddels geworden, brak afgelopen jaar weer alle records en bezorgde Radio 2 voor het eerst de koppositie op de radioranglijst. Om in wielertermen te spreken, de Top 2000 is buitencategorie. “Ja, met de Top 2000 halen we aantallen die je met een normale themaweek natuurlijk nooit redt. We dachten dat de groei eruit was toen we twee jaar geleden op 4 miljoen luisteraars bleven staan. Toen is de tv er bij gekomen (de Top 2000 a gogo, red.) en hadden we er ineens weer een miljoen bij. En dit jaar hadden we weer 300.000 luisteraars meer, terwijl de concurrentie enorm was. Waar het ophoudt? Ik weet het niet.”
Toch gaat er ook wel eens iets mis. Zo organiseerde de zender een keer de Week van de Zomerhits. Toering: Eigenlijk hoorden we het de eerste dag al, dit wordt m niet. Het was op de een of andere manier niet stevig genoeg voor een hele week.” Iets soortgelijks speelde bij de Week van het Nederlandse lied, die na drie edities werd teruggebracht tot het Weekend van het Nederlandse lied. “We doen na elke week onderzoek naar de mening van de luisteraar. Die cijfers nemen we heel serieus. Zo bleek dat men een hele week alleen maar Nederlandstalige muziek te veel van het goede vond. Dat sloeg een beetje dood. Eigenlijk hadden de makers hetzelfde gevoel, dus dat viel mooi samen. Ook bij die zomerhits was het een combinatie van eigen gevoel en een lagere waardering.”
Tot slot: hoe lang kun je nog door met de themaweken? “Die vraag wordt intern ook vaak gesteld zegt Toering. Heel veel jongere makers hebben bijvoorbeeld niet zoveel met de jaren 60. Maar ja, elk jaar merken we weer dat het zowel in beluistering als waardering hartstikke goed gaat, dus wat mij betreft gaan we er nog niet mee stoppen. En dat geldt ook voor de andere themaweken. Natuurlijk proberen we wel steeds nieuwe dingen te verzinnen. Afgelopen jaar hebben we voor het eerst de Albumweek gedaan en daar gaan we ook mee door. Daarvan weet je van te voren dat die minder aanslaat. Omdat albummuziek minder bekend is dan de grote hits. Maar dat doen we dan weer omdat we vinden dat op Radio 2 ook de albummuziek uit de jaren 60, 70, 80 en 90 te horen moet zijn. Want die hoor je nergens anders, dus dat zien we echt als onze publieke taak.”
De Week van de jaren 60 is de meest succesvolle themaweek. Met een gemiddeld bereik van 2,6 miljoen luisteraars over de laatste drie jaar blijft het de andere weken ruim voor. Ook de waardering is hoog: 7,8. Kees Toering heeft een duidelijke verklaring voor dit succes. “We plannen de week vrij snel na de Top 2000. Hierdoor kun je een flink aantal luisteraars die binnenboord zijn gebleven weer interesseren voor de jaren 60-week. Verder zijn de jaren 60 nu ontzettend hot. Dat verklaart weer dat ook door het jongere publiek ontzettend goed geluisterd is naar de laatste Week van de jaren 60. Wat volgens mij ook een rol speelt, is dat de muziek van de jaren 60 ooit speciaal voor de radio is gemaakt. Er waren toen geen videoclips, geen discotheken het is puur de muziek van de radio. Dat betekent kort, dynamisch, krachtig en over het algemeen vrolijk. Dat geeft dus een heel pittige, goed beluisterbare week. En wat je ook merkt, is dat de muziek van de jaren 70, 80 en nu eigenlijk allemaal zijn oorsprong heeft in de zestiger jaren. The Beatles, The Stones, The Who. Dat zegt absoluut niet de oude man in mij, want ik heb eigenlijk meer met jaren 70-muziek. Maar het is gewoon zo, daar kom ik steeds meer achter.”
