Radio 1 gooit het roer op 1 september, maar hoe is nog onduidelijk. Op dit moment liggen er een aantal zenderprofielen klaar voor de nieuws- en sportzender. De deelredacties en de omroepen op Radio 1 moeten er nu eentje goedkeuren. Aan de hand daarvan wordt een nieuw uitzendschema gemaakt. Vervolgens kunnen de omroepen, alleen of samen, intekenen op de programma’s in dat schema. Onder het motto ‘een broedende kip moet je niet storen’ wil zendermanager Laurens Borst nu niets zeggen. Maar de contouren van het nieuwe Radio 1 tekenen zich af.
De huidige problemen van Radio 1 zijn snel geschetst. De zender verliest luistertijdaandeel en heeft te maken met de luisteraars die vergrijzen. Grootste probleem is dat relatief weinig mensen door-luisteren. Er zijn pieken rond het ochtendnieuws van acht uur, de lunch en – iets minder mate – zes uur ‘s avonds, maar de luisteraars zijn net zo snel weer verdwenen als dat ze komen. Zelfs gedurende de ochtenduren, en dat zijn de uren waar elke radiozender het van moet hebben, luisteren steeds minder mensen naar Radio 1. Al vanaf kwart over acht, half negen haken ze af. Analytici wijzen erop dat Radio 1 niet meegaat met the flow van de luisteraar. Waar die een boodschap gaat doen, koffie inschenkt of begint aan een klus, komt Radio 1, zeker na 09:00 uur – juist met pittige, vaak diepgaande gesprekken. Of langdurige reportages.
De discussie spitste zich dus vanaf het begin toe op het programma De Ochtenden van 09:00 uur tot 12:00 uur, nu ingevuld door de EO en VPRO. Waar Borst voorstelde om eens na te denken over een ander soort programma’s op dat tijdstip, stuurden Bertus Tichelaar (EO), Kees Schaepman (VPRO) en Frans Klein (VARA) een boze brief. Ze erkenden daarin dat er iets moet gebeuren aan de dalende luistercijfers, maar niet op de wijze van Borst. Ook zetten zij vraagtekens bij het voorstel voor een horizontale programmering (elke dag dezelfde presentator/en op hetzelfde tijdstip). Volgens de drie omroepen zou zo de voorkeur worden gegeven aan de vorm boven de inhoud terwijl Radio 1 onvoorwaardelijk voor ‘journalistieke inhoud’ moet gaan.
De brief lekte uit naar een aantal kranten en het persbureau NOVUM. Toch wil niemand daar wat over zeggen. "Het was toen een reactie op de aftrap van het debat’" zegt Bertus Tichelaar nu, desgevraagd. "Maar er is nog niks besloten. Er vindt nu een goed gesprek plaats en daar doen we van harte aan mee." Verder stelt hij dat "nagenoeg iedereen van mening is dat Radio 1 horizontale programmering moet krijgen." Maar hoe zit het dan met de in de brief uitgesproken zorg? "Ach", verzucht hij. "Er is geen reden voor angst. Ook niet voor hoop. We zijn volop bezig met de vraag: wat voor zender moet het zijn? Dat moet leiden tot een schema. En dan pas komt de vraag: wie gaat het maken?"
Vrijwel iedereen vindt dat het ‘nieuwe’ Radio op 1 september moet beginnen. Omdat de problemen met het afkalvend luistertijdaandeel urgent zijn. Maar ook omdat in september een eind komt aan een lange zomer vol NOS-sportverslaggeving (EK Voetbal, Tour de France, Olympische Spelen). De meeste omroepen hebben maandenlang niets te doen en kunnen (dus) werken aan de nieuwe programmering.
