Als het aan media-minister Plasterk ligt wordt de invloed van consumenten op de inhoud van het kabelinbod gewijzigd. Dat schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. Het huidige model met programmaraden is achterhaald, vindt hij. Dat komt onder meer omdat programmaraden zich alleen mogen uitspreken over programma’s in het analoge pakket, terwijl volgens minister Plasterk al 37,8 procent van de kabelhuishoudens ook digitale kabel heeft.
Daarnaast is er een uitspraak van de Raad van State die de invloed van de programmaraden beperkt en er is kritiek van de Europese Commissie op het Nederlandse programmaradenmodel. Omdat het kabinet het belangrijk acht dat de consment invloed heeft op het kabelaanbod, en kabelaanbieders nog altijd een dominante positie hebben met een marktaandeel van 79,4 procent, legt Plasterk aan de Tweede kamer een nieuw model voor: het ‘Waarborgmodel kabel en aardse digitale ether’.
Het kabinet heeft in het waarborgmodel een aantal goede elementen uit een eerder, afgewezen co-reguleringsmodel overgenomen. Het model wil de invloed van klanten op het kabelpakket en de verzekering van de pluriformiteit van het aanbod regelen via drie elementen: marktonderzoek naar de voorkeuren van kabelabonnees, invloed van klanten en voorlichting. Zo vindt er actief raadpleging van wensen en behoeften plaats bij de kijkers en luisteraars, is er concreet invloed op het pakket en worden klanten van kabelexploitanten actief geïnformeerd over hun analoge en digitale pakket en wijzigingen daarin.
Het kabinet geeft met het voorstel ook invulling aan twee moties. In de eerste motie vragen Kamerleden Atsma (CDA) en Slob (ChristenUnie) om een versterking van de positie van programmaraden en een uitbreiding naar het digitale kabel- en etheraanbod. SP Tweede Kamer-lid Jasper van Dijk vraagt in zijn motie een programmaraad voor KPN/Digitenne in te stellen met bindende zeggenschap over ten minste eenderde van de beschikbare kanalen van KPN/Digitenne, buiten de publieke zenders.
De programmaraden erkennen zelf dat de huidige situatie verre van ideaal is. Het kabinet is dan ook blij dat zij, via Kabelraden.nl, zelf een alternatief voorstel doen. Kabelraden.nl stelt voor dat een programmaraad voortaan één tot twee wijzigingen kan aanbrengen in het totale pakket van de kabelexploitant. De kabelexploitant kan deze in beginsel niet weigeren (uitzonderingen daargelaten). Ook stelt men voor het aantal programmaraden terug te brengen tot 20 à 25. Verder worden de programmaraden onafhankelijke stichtingen die zelf verantwoordelijk worden voor de opvolging van de leden.
Overigens is er voor de radio wellicht een uitzondering. "In de praktijk blijkt dat er over de doorgifte van radiokanalen niet of nauwelijks problemen zijn", schrijft Plasterk. "Daarom kan worden overwogen om het waarborgmodel alleen voor radio te laten gelden als een kabelexploitant minder dan 35 analoge en/of 45 digitale kanalen aanbiedt."
