Dit willen de partijen met media en publieke omroep

RadioFreak.nl heeft op basis van partijprogramma’s en de doorrekeningen van het Centraal Plan Bureau (CPB) op een rij gezet wat de 15 partijen uit de Peilingwijzer willen met media. Het gaat vooral over de publieke omroepen, landelijk, regionaal en lokaal.

In vergelijking met vier jaar geleden willen minder partijen bezuinigen op media en de publieke omroep, of willen ze een lagere bezuiniging. De PvdA, GroenLinks en D66 willen zelfs meer uitgeven dan vier jaar geleden. Veel partijen pleiten voor een reclamevrije publieke omroep.

Het totale budget van alle publieke omroepen, landelijk, regionaal en lokaal, bij elkaar is dit jaar ruim een miljard euro. De NPO krijgt daar zo’n 800 miljoen euro van. Dit is wat de partijen extra of minder uit willen geven per jaar aan media en de publieke omroep:

D66 is de partij die het meeste geld erbij wil voor media en publieke omroep, maar daar staat wel tegenover dat de publieke omroep reclamevrij moet worden. Per saldo blijft het budget dus gelijk. Omroepen moeten niet meer afgerekend worden op ledenaantallen, maar ‘moderne criteria’. Welke criteria dat zijn, staat er niet bij. Naar de lokale en regionale omroepen moet ook extra geld. “Dit geld moet landelijk worden verdeeld, zodat omroepen niet afhankelijk zijn van financiering van de lokale instituties die zij kritisch controleren.” D66 wil ook streekomroepen stimuleren.

De PvdA wil extra investeren in de publieke omroep en wil dat mediamakers een fatsoenlijk salaris krijgen. “De inkomsten van de publieke omroep mogen nooit afhankelijk zijn van de grillen van de markt. We investeren daarom extra in de publieke omroep en in regionale en lokale media. We behouden het duaal bekostigingssysteem voor de regionale omroep. De NPO krijgt meer ruimte om nieuwe aanbodkanalen te ontwikkelen en te benutten, met een proportionele vergoeding voor de makers. We willen de buitenproportionele verdienmodellen van bedrijven als Facebook en Youtube inperken en ervoor zorgen dat de makers van creatief materiaal fatsoenlijk worden betaald.”

Ook GroenLinks wil meer geld voor media en publieke omroep en legt de nadruk op de regio. “We versterken de fondsen voor onafhankelijke journalistiek en maken meer middelen vrij voor streekomroepen. Daarmee verbeteren we nieuwsvoorziening dichtbij huis en versterken we de controle op de lokale en provinciale democratie.” Daarnaast wil ook GroenLinks dat de publieke omroep reclamevrij wordt. “En alle producties van de publieke omroep zijn op internet gratis toegankelijk.”

Een grote groep partijen wil niks veranderen aan de financiering van de publieke omroep, al leggen ze wel accenten. Het CDA wil meer ruimte voor regionale programmering op de landelijke netten. “En we willen extra ondersteuning bieden aan lokale en regionale media die een belangrijke rol vervullen in de nieuwsvoorziening in gemeenten en provincies. Regionale en lokale zenders kunnen ook ingezet worden voor het behoud van de streektaal.”

50PLUS geeft aan dat de publieke omroep een belangrijke rol heeft en dat die versterkt moet worden, maar extra geld trekt de partij daar niet voor uit. 50PLUS wil dat er een televisiezender speciaal voor ouderen komt. Ook moeten de lokale omroepen extra ondersteund worden.

De ChristenUnie benadrukt dat ledenomroepen de kern van het publieke omroepbestel zijn en moeten blijven. De NPO moet zich dienstbaar aan de omroepen opstellen. Daarnaast moet het minimumbudget in de wet verankerd blijven, om te voorkomen dat de financiering van de publieke omroep voorwerp wordt van snelle politieke besluitvorming. De partij wil ook naar een reclamevrije publieke omroep. De ChristenUnie wil een fonds voor de lokale en regionale journalistiek om redacties te versterken. De partij wil ook kijken of ook bij regionale omroepen met een ledenmodel kan worden gewerkt om bekostiging toe te wijzen.

Ook de SP maakt weinig woorden vuil aan het mediabeleid. Ze zijn voor onafhankelijke media, willen toezicht op de algoritmes van social media en een minimumtarief voor freelancers. “We zetten ons in voor het behoud en de versterking van de onafhankelijke lokale media.”

De Partij voor de Dieren heeft ongeveer hetzelfde in het programma staan als vier jaar geleden. “Geen verdere bezuiniging op de publieke omroep of de regionale omroepen.”

Volt is een partij die sterk op Europa gericht is. In het verkiezingsprogramma wordt niks gezegd over de publieke omroep of media. Wel dat ze de bezuinigingen op de hele cultuursector terug willen draaien. “Sinds 2009 is de overheidsbijdrage aan cultuur met € 600 miljoen gedaald. De coronacrisis heeft vervolgens juist ook in deze sector grote schade aangericht. Volt wil daarom dat de bezuinigingen, die sinds 2009 hebben plaatsgevonden, worden teruggedraaid.”

DENK wil juist bezuinigen op de publieke omroep. 100 miljoen euro per jaar tot 2025 en daarna 300 miljoen euro per jaar. In het verkiezingsprogramma staat niets over media of de publieke omroep.

De VVD wil juist bezuinigen. Er moet jaarlijks 200 miljoen euro vanaf. De VVD wil dat de publieke omroep zich richt op de kernonderwerpen nieuws, cultuur en educatie “en zo reclameluw mogelijk op landelijk, regionaal en lokaal niveau”. De VVD wil ook een einde aan de plicht voor de publieke omroep om programmering te verzorgen voor een vast aantal landelijke tv- en radiozenders. En een kleinere rol van het aantal leden van omroepen bij de verdeling van de budgetten. “De NPO maakt programma’s voor alle Nederlanders en niet alleen voor leden.”

De SGP wil flink bezuinigen. Er moet jaarlijks 500 miljoen euro van af bij de publieke omroep. “Het media-aanbod is tegenwoordig zo groot dat de omvang van de publieke omroep veel kernachtiger kan en moet.” Daarnaast wil de SGP geen reclame meer bij de publieke omroep. Er mag geen euro belastinggeld meer naar sportrechten.

Forum voor Democratie heeft een heel hoofdstuk in het programma dat heet ‘Sandering NPO’. De partij wil ‘ingrijpend’ saneren op de budgetten, maar hoeveel is niet duidelijk. Daarnaast vindt FvD het belangrijk om te weten van welke politieke partij bestuursleden, presentatoren en netmanagers lid zijn. Er mogen maar twee tv-zenders zijn en de NPO moet stoppen met “ongebreidelde uitbreiding digitale platformen, die concurreren met de markt.”

Hoeveel geld JA21 over heeft voor media en publieke omroep is niet duidelijk, maar de partij vindt dat de NPO bijgestuurd moet worden. “Dit kan samengaan met een beperking van de rol van het omroep-stelsel tot een aantal duidelijk omschreven taken. Het publieke belang vereist een publieke omroep die deze taken waarborgt en waarvoor commerciële media geen alternatief bieden.” Hoe dat er dan uit moet zien, staat er niet bij.

De PVV wil helemaal af van de publieke omroep. “Uit alles blijkt dat de politiek-correcte elite partij heeft gekozen tegen Nederland. Deze politiek-correcte afbraak van onze eigen identiteit krijgt vaak steun vanuit het onderwijs en de publieke omroep. Mede daarom moet die publieke omroep worden afgeschaft.”

Foto: Flickr / Elger van der Wel