Directeuren van publieke omroepen behoren tot de best betaalde topfunctionarissen die uit de publieke middelen worden betaald, dit schrijft het NRC vandaag. De salarissen zijn de afgelopen jaren sterk gestegen. Dat blijkt uit een overzicht van de salarissen van directeuren en bestuurders van de omroepen.
Voorzitter Harm Bruins Slot van de Publieke Omroep, KRO-directeur Ton Verlind, VARA-voorzitter/directeur Vera Keur, AVRO-directeur Ad ’s Gravesande en TROS-directeur Huib Boermans hebben inkomens variërend van 180.000 tot 205.000 euro per jaar, blijkt uit het overzicht. Dat is ruim boven de omroep-CAO. Het maximaal haalbare voor managementfuncties in de omroep-CAO is 116.219 euro.
Het inkomen van de omroepdirecteuren stijgt ruim boven het gemiddelde inkomen van topfunctionarissen bij andere private organisaties die voor een substantieel deel gefinancierd worden door de overheid. Uit onderzoek van het ministerie van Sociale Zaken (2002) bleek dat de hoogste jaarinkomens, betaald uit collectieve middelen, gemiddeld tussen 100.000 en 140.000 euro liggen. Het gaat onder meer om leden van de raad van bestuur van academische ziekenhuizen, universiteitsbestuurders en directies van privaatrechtelijke organisaties.
Het is voor het eerst dat de Publieke Omroep inzicht geeft in de hoogte van deze salarissen. Zo blijkt nu dat de drie directeuren van de Evangelische Omroep (EO) iets meer dan de helft van het salaris verdienen van hun collega’s bij andere, even grote omroepen met een A-status.
De omroepverenigingen betalen hun directies grotendeels uit het geld dat de overheid beschikbaar stelt voor het maken van programma’s. De voorzitters van de omroepverenigingen worden met eigen geld van de verenigingen betaald. Overigens zijn de voorzitters van KRO, VARA en TROS tevens directeur zodat hun salaris deels uit overheidsmiddelen komt.
Uit de opgave van de Publieke Omroep en uit eigen onderzoek blijkt dat de salarissen afgelopen jaren sterk zijn gestegen. Zo liep de bezoldiging van de twee AVRO-directeuren samen (2 full
time equivalenten, kortweg fte) op van 254.155 euro in 2000 naar 362.000 euro vorig jaar, een stijging van 42 procent. Volgens de AVRO is dit een gevolg van de omroepbrede afspraak om werkgeverslasten en pensioenbijdragen in het bezoldigingsbedrag over 2002 op te nemen. De TROS-directie ging, berekend per fte, van 162.617 euro in 2000 naar 205.664 euro vorig jaar. De TROS wil de stijging niet toelichten.
De twee directeuren van de KRO (1,5 fte) kostten die omroep in 2001 samen 237.313 euro en in 2002 286.654 euro, een stijging van 20 procent. Volgens de KRO valt het verschil te verklaren uit een CAO-nabetaling, een hogere pensioenpremie en het verhogen van het salaris van KRO-voorzitter Frans Slangen die ook directeur (0,5 fte) is. ,,Er is gekeken wat andere voorzitters verdienden”, aldus KRO-directeur Ton Verlind (1 fte). Hij relativeert zijn inkomen van 191.102 euro. ,,Dat bedrag zie ik niet op mijn loonstrookje. Daar staat bruto 130.000 euro op. Het meerdere zal bestaan uit pensioen- en werkgeverslasten die ik niet te zien krijg. Ik vind mijn salaris maatschappelijk aanvaardbaar, anders had ik het niet geaccepteerd.” Volgens Verlind is de vergelijking ,,niet reëel”. ,,Je moet ons vergelijken met de commerciële omroep. Als ik mijn inkomen had willen maximaliseren, was ik daar gaan werken. Nee, dit inkomen is buitengewoon acceptabel”.
De drie directeuren (2,6 voltijdsbanen, fte’s) van de Evangelische Omroep (EO) ontvingen in 2002 samen 279.000 euro, zo blijkt uit het overzicht dat de Publieke Omroep heeft vrijgegeven. Omgerekend is dat 107.307 euro per volle baan. Daarmee zijn ze de laagst betaalde directeuren van de A-omroepen.
Het best betaald worden de TROS-directeuren Huib Boermans en Karel van Doodewaerd, met gemiddeld 205.000 euro. Van Doodewaerd is tevens voorzitter van de omroepvereniging TROS. Zijn salaris ontvangt hij voor de ene helft als directeur uit omroepmiddelen en voor de andere helft als voorzitter uit de verenigingskas. Van Doodewaerd wilde vanmorgen niet reageren.
Het jaarverslag 2002 van de Publieke Omroep blijkt, juist op het onderdeel bezoldiging van de drie leden van de raad van bestuur en de directeur van NOS RTV, niet te kloppen. Die bezoldiging bedroeg, volgens het jaarverslag, 600.000 euro. Uit onderzoek van deze krant blijkt dat de vier bestuurders in 2002 800.000 euro kregen. In een reactie bevestigt een woordvoerder van de Publieke Omroep dat er sprake van ,,een fout” in het door de accountant Ernst en Young goedgekeurde jaarverslag. ,,Blijkbaar is men vergeten de sociale lasten mee te nemen.”
Uit het inkomensoverzicht van de Publieke Omroep blijkt dat in 2002 de VARA-directie 735.813 euro kostte. De VARA heeft met vijf personen (4 fte’s) de grootste directie van de A-omroepen: Vera Keur en Gert Krijnen zijn zowel verenigingsbestuurder als omroepdirecteur. Daarnaast zijn er nog drie fulltime directeuren.
Volgens de VARA hebben zowel bestuursleden als directeuren taken die andere omroepen elders in de organisatie hebben ondergebracht. Zo is de programmadirecteur tegelijk hoofdredacteur. In de directie zit ook de directeur van de eigen uitgeverij. Hij wordt, volgens de VARA, net als de bestuurders, uit verenigingsmiddelen betaald.
Zoals de meeste publieke omroepen neemt de VARA de hoogte van de bezoldiging van directie en bestuur niet op in haar publieke jaarverslagen. EO, NCRV, AVRO en NOS doen dat wel. De meeste omroepen waren overigens wel bereid deze krant informatie te verschaffen over de bezoldiging. Alleen TROS en RVU weigerden informatie.
KRO-directeur Ton Verlind zegt dat publiek inzicht in de salarissen van de KRO-top ,,nooit eerder is gevraagd”. Verlind: ,,We zullen de uitgaven volgend jaar in ons jaarverslag afdrukken. Transparantie moet er inderdaad bestaan. Als ons gevraagd wordt verantwoording af te leggen, doen we dat. Overigens deden we dat al tegenover onze ledenraad.”
Dat de salarissen van de directies van de publieke omroepen tot de top behoren van wat met collectieve middelen betaald wordt, blijkt uit het in 2002 gepubliceerde onderzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het gaat om een onderzoek naar de inkomens van topfunctionarissen in de (semi-)publieke sector. Ook private organisaties, gefinancierd met vijftig procent of meer overheidsgeld werden onderzocht. De publieke omroepen bleven in het onderzoek buiten beschouwing.
In het onderzoek trof het ministerie hoge salarissen aan, vooral bij universiteiten, ziekenhuizen en privaatrechtelijke organisaties die met overheidsgeld betaald worden. De salarissen waren het hoogst bij academische ziekenhuizen, 137.000 euro gemiddeld. Van alle topfunctionarissen ontving 0,6 procent een salaris dat hoger was dan 180.000 euro.
Het ministerie concludeerde dat de inkomens ,,onvoldoende transparant” waren. ,,Gegeven het feit dat met de inkomens van topbestuurders collectieve middelen gemoeid zijn acht het kabinet openheid over beloningspositie en -ontwikkeling met het oog op verantwoording wenselijk.”
De publieke omroepen maken zich op om de door het kabinet opgelegde bezuinigingen van 47,5 miljoen euro in 2004 in te vullen. Daarbij wordt onder meer gezocht naar besparingen op de bedrijfsvoering. Bij de publieke omroepen gaan mogelijk honderden arbeidsplaatsen verloren. Voorzitter Harm Bruins Slot van de Publieke Omroep sluit gedwongen ontslagen niet uit.
Namens de Nederlandse Vereniging van Journalisten zegt algemeen secretaris Thomas Bruning niet tegen het betalen van marktconforme salarissen te zijn. ,,Maar deze inkomens geven de directies wel wat uit te leggen aan het personeel dat getroffen wordt door de bezuinigingen.”
