747AM voelt het zwaard van Damocles

Het is een spannende dag voor de redacties van 747AM. De afgelopen maanden werkten de redacties hard om van de vijfde publieke radiozender een succes te maken. Maar met de voorstellen van onderzoeksbureau McKinsey, die waarschijnlijk vrijdag 20 juni officieel bekendgemaakt worden, valt alles in het water. Zo schrijft Spreekbuis.

Nadat de Telegraaf de frontale aanval op 747 AM al een paar maanden geleden opende, kwam het negatieve advies van McKinsey vorige week voor veel mensen niet meer onverwacht. Omdat de zender vaak niet meer dan 15.000 luisteraars trekt en bovendien relatief veel geld kost, vindt McKinsey dat er tussen de 13 en 25 miljoen euro bezuinigd kan worden. Die 25 miljoen betekent het definitieve einde van de zender. Wordt 13 miljoen bezuinigd, dan kan 747 AM nog net voldoen aan de wettelijke taken”, dat wil zeggen onderdak bieden aan al die programma’s waarvan de Mediawet vindt dat Hilversum ze moet maken. Denk aan de educatieve programma’s van RVU en Teleac en de verschillende programma’s voor religieuze en/of etnische minderheden. Zou 747 AM verdwijnen, dan komen die programma’s vrijwel zeker (weer) op Radio 1 terecht.

“Ik denk dat 747 AM wel behouden blijft als middengolfzender”, stelt zendercoördinator Jan Westerhof voorzichtig vast, “maar ik maak me wel zorgen over hoe het er uit gaat zien. Het afgelopen half jaar hebben we gewerkt aan bezuinigingen. Er is heel hard en goed gewerkt door alle redacties. En die zijn daar heel ver in gegaan. Het ging in de richting van een leefstijl-zender. Een zender over alle keuzes die we allemaal elke dag maken. Materieel en immaterieel. Wat betreft religie, kunst en al die andere zaken. Low en high-culture door elkaar heen”, zo beschrijft hij. Om daar aan toe te voegen: “ik denk niet dat dat nu nog doorgaat”.

Rob Heukels van de NPS, een van de grotere bespelers van 747 AM is beduidend minder somber. Al voelt hij niet zo veel voor het plan van een lifestyle-station. ‘Je kunt zeggen: we gaan een zender uitwerken, alles onder een noemer brengen. Of: we gaan een platform uitwerken. Ik vind dat je op een radiostation best meerdere gezichten mag hebben. In Finland is een station met een mengeling van wat wij op Radio 4 en 747 AM doen, dat een marktaandeel van zes procent haalt. Absoluut verticaal geprogrammeerd. Het kan dus wel, als je maar verschillende producten uitvent’.
Heukels heeft daar ook ideeën over. “KRO en NCRV willen vanuit hun eigen, spirituele achtergrond lifestyle-radio maken voor in de ochtend op 747 AM. Daar is een markt voor. De NPS wil z’n minderhedenprogramma’s omzetten in urban radio. Als je dat goed uitwerkt, creëer je een heel nieuw radiopubliek: jonge allochtonen. Dus mensen die we nu nog niet bereiken, omdat we hartstikke wit zijn in Hilversum. Voor ‘reliradio’ is een markt, dat bewijst de EO nu al in het weekeinde. En de VPRO bewandelt nu eenmaal de culturele niche die de VPRO bewandelt. Ook daar is een markt voor. Dus: in de ochtend lifestyle, in de middag en begin van de avond urban radio, ’s avonds wat later de VPRO en in de weekeinden ‘reliradio'”.

Volgens de NPS-programmaleider is het mogelijk om met een verticale programmering het marktaandeel en dus het bestaansrecht van 747 AM aanmerkelijk te vergroten. “Ook in een niche kun je succesvol zijn”, stelt Heukels, “”bij winkels is het toch ook zo, dat je winkels met van alles wat hebt en speciaalzaken. Dat kan 747 AM ook zijn. Een verzameling delicatessenzaken’. Bovendien zou de herprogrammering van de zender wel degelijk geld opbrengen, omdat er minder documentaires en radioportretten gemaakt hoeven te worden. ‘En gesproken woord is nu eenmaal dure radio”.
Heukels kent de kritiek van zijn collega’s, die zeggen dat 747 AM eerst op de middengolf is ‘weggezet’, waarna de conclusie kon worden getrokken dat de zender door bijna niemand beluisterd werd en eigenlijk geen bestaansrecht zou hebben. Maar hij is het niet met die kritiek eens. “Tachtig procent van de luisteraars van 747 AM luistert via de kabel, dus voor mij is een FM frequentie niet echt noodzakelijk”, zegt hij. Zendercoördinator Jan Westerhof had 747 AM juist wel graag op de FM gezien. “We hebben die mogelijkheid nog wel afgetast bij de nieuwe staatssecretaris. Ook al omdat het idee was dat Radio 4 wat meer muziek zou gaan draaien en 747 dus een deel van hun culturele programma’s zou overnemen. Dan zou een FM-frequentie gepast zijn. Maar we gaan geen kans maken, denk ik. Nee, het politiek tij is niet gunstig”.